Çocuğunuzla Evcilik Oynuyor Musunuz?
- Çay demleyen bir oyuncak çaydanlık, minik tabaklara doldurulan hayali çorbalar, peluş oyuncaklara okunan masallar... Evcilik oyunu çocuğunuzun dünyasında sadece bir eğlence değil; aynı zamanda gelişiminin önemli bir parçasıdır. Peki siz, çocuğunuzla birlikte bu oyunun içinde yer alıyor musunuz? Evcilik oyunu, özellikle okul öncesi dönemdeki çocukların en sık tercih ettiği hayali oyunlardan biridir. Ancak çoğu zaman ebeveynler bu oyunun değerini gözden kaçırır. Oysa araştırmalar, çocuğunuzla birlikte oynadığınız evcilik oyununun onun sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimine önemli katkılar sağladığını gösteriyor.
- Evcilik Oyununda Neler Olur?
- Evcilik oyunu, çocuğunuzun gözlemlediklerini oyun yoluyla yeniden canlandırdığı bir ifade biçimidir. Oyuncaklar ya da evdeki gündelik eşyalar, bu oyunun birer parçası haline gelir. Oyunda kurallar, roller ve hatta duygular yeniden şekillenir. Bu yönüyle evcilik, çocuğunuzun hayatı anlamlandırma biçimidir. Evcilik, hayal gücünün sınırsız bir ifadesidir. Ancak sadece bununla sınırlı değildir. Yapılan çalışmalarda, sıklıkla evcilik oynayan çocukların empati kurma, sıra bekleme ve duygularını ifade etme gibi sosyal becerilerde daha başarılı oldukları gözlemlenmiştir. Çocuğunuz, evcilik oynarken hem kendi dünyasında yaşar hem de başkalarının dünyasına dokunmayı öğrenir.
- Evcilik Oyunu Duyguları Anlama Yoludur
- Çocuğunuz size "sen çocuk ol, ben anne" dediğinde aslında sadece oyun kurmak istemiyor; sizi kendi dünyasında bir role davet ediyor. Bu, duygularını sizinle paylaşma, anlaşılma ve kabul görme çabasıdır. Çocuklar hayali oyunlar aracılığıyla kaygı, öfke, kıskançlık gibi zorlayıcı duygularla baş etmeyi öğrenir ve evcilik oyunu bu anlamda bir tür duygusal boşaltım ve iyileşme aracı görevi görür.
- Neden Siz de Dahil Olmalısınız?
- Evcilik oyununu çocuğunuzla birlikte oynadığınızda sadece onun gelişimine katkıda bulunmazsınız; aynı zamanda aranızdaki bağı da güçlendirirsiniz. Çocuğunuz sizi bir oyun arkadaşı olarak görmeye başladığında, size güven duygusu da pekişir. Üstelik bu oyunlar, çocuğunuzun iç dünyasına açılan bir pencere gibidir. Oyun sırasında kullandığı cümleler, seçtiği roller ve verdiği tepkiler size onun hakkında çok şey anlatabilir. Örneğin "Ben şimdi çorba yaptım, tadına bak" dediğinde, gerçekten beğenmiş gibi yapmanız, onun emeğine değer verdiğinizi gösterir. Böylece çocuğunuzun kendini ifade etme isteği güçlenir.
- Evcilik Oyununun Faydaları
- Evcilik oyununa düzenli olarak zaman ayırmanız, çocuğunuzun gelişimi açısından oldukça kıymetlidir çünkü bu tür oyunlar çok yönlü becerileri aynı anda destekler. Örneğin, evcilik sırasında kurulan diyaloglar, rol yapma sahneleri ve hikâye anlatımı, çocuğunuzun kelime dağarcığını zenginleştirir ve dil gelişimini hızlandırır. Oyun sırasında “anne”, “baba”, “doktor” ya da “öğretmen” gibi farklı rollere girmek, çocuğunuzun dünyayı anlama biçimini derinleştirirken, paylaşma, sıra bekleme, fikir alışverişi yapma gibi sosyal becerilerin doğal yoldan gelişmesini sağlar. Ayrıca, oyun içinde yaşanan küçük anlaşmazlıklar ya da senaryoya bağlı sorunlar, çocuğunuza çatışma çözme ve uzlaşma konusunda pratik yapma fırsatı sunar. Duygusal açıdan ise, farklı karakterlere bürünmek ve onların duygularını taklit etmek, empati becerisini geliştirir; çocuk kendi duygularını ifade etmeyi ve başkalarınınkini anlamayı öğrenir. Tüm bu süreçler, aynı zamanda hayal gücünü harekete geçirerek yaratıcı düşünmeyi destekler ve çocuğunuzun gündelik yaşam problemlerine çözüm üretme becerilerini de fark ettirmeden güçlendirir.
- Ebeveynler İçin Öneriler
- Evcilik oyunlarında çocuğunuzla daha derin bir bağ kurmak ve gelişimini desteklemek için bazı basit ama etkili adımlar atabilirsiniz. Öncelikle, gün içinde en az 15-20 dakikalık bir zamanı sadece oyuna ayırmak, çocuğunuzun duygusal ihtiyaçlarını karşılamada önemli bir rol oynar. Oyun sırasında kuralları bir kenara bırakın; hayali yemekleri gerçekten yiyor gibi yapın, peluş oyuncaklarla sohbetler edin. Bu, çocuğunuzun hayal gücüne saygı duyduğunuzu gösterir. Eğer oyun sırasında öfke, korku ya da kaygı gibi duygular açığa çıkarsa, yargılamadan dinlemeye ve ne anlatmak istediğini anlamaya çalışın. Bazen ise oyuna doğrudan katılmadan sadece izlemek, çocuğunuzun iç dünyasına dair pek çok ipucunu fark etmenizi sağlar. Bu tür yaklaşımlar, oyunu sadece eğlenceli bir etkinlik olmaktan çıkarıp güçlü bir iletişim aracına dönüştürür.
- Evcilik oyunu, çocuğunuzla aranızdaki bağı güçlendirmenin ve onun gelişimini desteklemenin en doğal yollarından biridir. Bu oyuna zaman ayırarak sadece eğlenmekle kalmaz, aynı zamanda çocuğunuzun dünyasını daha iyi anlama fırsatı da bulursunuz. Küçük görünen bu anlar, çocuğunuzun hayatında büyük izler bırakır.
Yazar: Uzm. Çocuk Gelişimci Deniz Kaplan- Kaynakça
- Özyürek, A. (2001). Okul öncesi çocuklarda oyun ve sosyal gelişim ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi.
- Ceylan, E. (2013). Hayali oyunların çocukların duygusal gelişimi üzerindeki etkisi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (2020). Oyun terapisi ve çocuğun gelişiminde oyun. https://www.pdr.org.tr
- Cuma 16 May 2025
- 18
