Çocuğunuz Sosyal Değil mi?
- Sosyal beceriler, aslında çocuğunuzun hayat boyu kullanacağı görünmez bir “araç kutusu” gibidir. Paylaşmak, sırasını beklemek, empati kurmak, duygularını ifade edebilmek… Tüm bunlar, yalnızca arkadaş ilişkilerinde değil, okul başarısından ileride iş yaşamına kadar her alanda çocuğunuzun yanında olacaktır. Peki bu becerileri nasıl destekleyebilirsiniz? Gelin, birlikte adım adım bakalım.
- Sosyal Becerilerin Temeli Evde Atılıyor
- Çocuğunuzun ilk sosyal deneyimi sizinle kurduğu bağdır. Evde gördüğü iletişim tarzı, dışarıya taşıdığı sosyal davranışları şekillendirir. Örneğin, siz aile içinde konuşurken birbirinizi dinliyorsanız, çocuğunuz da arkadaşlarını dinlemeyi öğrenir. Bandura’nın “sosyal öğrenme kuramı”na göre çocuklar, en çok model alarak öğrenir. Yani çocuğunuz, sizin davranışlarınızı gözlemleyerek kendi sosyal becerilerini geliştirir. Bu nedenle, basit bir “Teşekkür ederim” ya da “Özür dilerim” ifadesi bile güçlü bir rol model etkisi yaratır.
- Oyun En Güçlü Sosyal Öğrenme Aracı
- Çocuğunuz için oyun, yalnızca eğlence değil aynı zamanda bir öğrenme laboratuvarıdır. Grup oyunlarında iş birliği yapmayı, sırasını beklemeyi, kaybetmeyi ve kazanmayı deneyimler. Hatta bazen küçük çatışmalar bile değerli birer öğrenme fırsatı olabilir. 2017’de yapılan bir araştırma, işbirlikçi oyunların çocuklarda empati ve paylaşım davranışlarını belirgin şekilde artırdığını göstermiştir. Yani, çocuğunuzla birlikte oyun oynamak ya da onu yaşıtlarıyla bir araya getirmek, sosyal becerilerini doğal bir şekilde geliştirecektir.
- Duygularını İfade Etmesine Alan Açın
- Çocuğunuz bazen öfkesini ağlayarak, bazen mutluluğunu kahkahalarla gösterebilir. Burada önemli olan, duygularını bastırması değil, onları tanıması ve ifade edebilmesidir. Siz de ona duygularını adlandırma konusunda destek olabilirsiniz. Mesela, “Şu an sinirlenmiş görünüyorsun, öyle mi hissediyorsun?” gibi cümleler, çocuğunuzun kendi duygularını fark etmesine yardımcı olur. Araştırmalar, duygularını tanıyıp ifade edebilen çocukların akran ilişkilerinde daha az çatışma yaşadığını ortaya koyuyor.
- Sosyal Ortamlar Yaratın
- Çocuğunuzun sosyal becerilerini geliştirmek için farklı sosyal ortamlara ihtiyacı vardır. Okul elbette önemli bir alan, ama bunun dışında da fırsatlar yaratabilirsiniz. Aile arkadaşlarıyla piknikler, komşu çocuklarıyla oyun buluşmaları, sanat veya spor atölyeleri çocuğunuz için yeni deneyimler sunar. Bu noktada, sosyal becerilerin yalnızca kalabalık ortamlarda değil küçük grup çalışmalarında da geliştiğini hatırlatmakta fayda var. Çocuğunuz çekingen bir yapıya sahipse, önce küçük gruplarla başlaması çok daha kolay olacaktır.
- Sabırlı Olun ve Süreç Odaklı Yaklaşın
- Sosyal beceri gelişimi bir maraton gibidir; hemen sonuç beklemek yerine, küçük adımları kutlamak gerekir. Çocuğunuz paylaşmakta zorlandığında ya da oyunda kurallara uymadığında bu, gelişemeyeceği anlamına gelmez. Tam tersine, bu tür zorluklar öğrenme sürecinin doğal parçalarıdır. Unutmayın, çocuğunuzun mizacı, sosyal becerilerinin gelişim hızını etkiler. Daha dışa dönük çocuklar bazı becerileri çabuk öğrenebilirken, çekingen çocukların kendilerini gösterebilmesi biraz daha uzun sürebilir. Burada önemli olan, süreci sabırla desteklemektir.
- Oyun Gruplarına Katılın
- Çocuğunuzun yaşıtlarıyla düzenli olarak bir araya gelmesi, paylaşma ve iş birliği becerilerini güçlendirir. Özellikle yapılandırılmış oyun grupları, çocuğunuza farklı sosyal deneyimler sunar. Eğer “Nereden başlamalıyım?” diye düşünüyorsanız, Hipokid’deki oyun grupları bu konuda harika bir fırsat olabilir. Oyun gruplarında hem yeni arkadaşlıklar kuruluyor hem de çocuklar güvenli bir ortamda sosyalleşme şansı buluyor. Hipokid’deki oyun grupları hakkında detaylı bilgi ve kayıt için buraya tıklayın!
- Evde Uygulayabileceğiniz Birkaç Basit Öneri
- Rol oyunları oynayın: Market alışverişi, öğretmen-öğrenci oyunu gibi kurgular çocuğunuzun farklı sosyal durumları deneyimlemesini sağlar.
- Soru sormaya teşvik edin: Sohbetlerinizde ona “Sen bu konuda ne düşünüyorsun?” diye sorarak fikrini ifade etmesine destek olun.
- Hikâye kitapları kullanın: Kitap karakterlerinin duyguları üzerine konuşmak, empati becerisini güçlendirir.
- Paylaşım rutinleri oluşturun: Evde küçük sorumluluklar vererek iş birliği yapmayı öğretebilirsiniz.
- Çocuğunuzun sosyal becerilerini desteklemek için mucizevi bir formül yok. Aslında her gün, küçük ama anlamlı fırsatlarla dolu. Onu dinlemek, duygularına alan açmak, oyunlarına eşlik etmek, farklı sosyal ortamlara dahil etmek… Tüm bunlar, çocuğunuzun gelecekte güçlü ilişkiler kurabilmesi için sağlam bir temel atar.
- Unutmayın, sosyal beceriler yalnızca okul başarısını değil, çocuğunuzun hayat boyu mutluluğunu da şekillendirir.
- Yazar: Uzm. Çocuk Gelişimci Deniz Kaplan
- Kaynakça
- Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Prentice Hall.
- Walker, C. (2017). Cooperative play and empathy development in early childhood. Journal of Child Development Research
- Denham, S. A., Blair, K. A., DeMulder, E., Levitas, J., Sawyer, K., Auerbach–Major, S., & Queenan, P. (2003). Preschool emotional competence: Pathway to social competence? Child Development
- Cuma 26 Eyl 2025
- 50

E-bültene üye olun, e-posta ile
her hafta yeni blog yazıları okuyun.
'Paylaş'a tıklayarak kampanya ve bildirimlerden haberdar olmak için Aydınlatma Metni kapsamında elektronik ileti almak istediğinizi onaylıyorsunuz.