Hipokid : Çocuğunuzun ilgi alanı, yaş grubu, tercih ettiğiniz lokasyon gibi kriterlere göre tam size uygun aktiviteleri keşfedeceğiniz harika bir platform.

Ders saatinde öğretmenin sesi sınıfta yankılanırken çocuğunuzun aklı bambaşka yerlerde olabilir. Deftere baktığında ilgisini çekmiyor ya da dışarıdaki hareketler dikkatini kolayca dağıtıyor olabilir. Belki siz “Neden çocuğum derslere odaklanamıyor?” diye kendinize sorular soruyorsunuz. Bu durum, birçok çocuğun yaşadığı doğal bir süreçtir. Araştırmalar, çocukların ortalama dikkat süresinin yaşlarına göre değiştiğini gösteriyor. Örneğin, 7 yaşındaki bir çocuğun dikkatini yaklaşık 12-14 dakika sürdürebildiği biliniyor. Yani çocuğunuzun 40 dakikalık bir derste ara ara kopmalar yaşaması oldukça normal. Ancak akranlarıyla kıyaslandığında akademik başarısında düşme, derse hiç odaklanamama ya da sürekli dalgınlık gibi durumlar gözlemliyorsanız, bu durumu daha yakından incelemek gerekebilir.

Dikkatini Dağıtan Nedenleri Anlamaya Çalışın
Çocuğunuzun dersi dinlememesinin ardında pek çok sebep olabilir:
İlgi eksikliği: Eğer konu çocuğunuzun ilgisini çekmiyorsa zihni hızla başka yollara sapabilir.
Fiziksel faktörler: Uykusuzluk, açlık ya da fazla enerji dikkat dağınıklığını tetikler. Aynı zamanda çocuğunuzun kandaki vitamin değerlerinin düşük olması da bu durumu etkileyebilir.
Duygusal durum: Kaygı, stres ya da arkadaş ilişkilerinde yaşanan sorunlar derse odaklanmayı zorlaştırır.
Öğrenme güçlükleri: Disleksi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi durumlar ders sırasında dikkatin kolayca dağılmasına yol açabilir.
Çevresel faktörler: Sınıftaki gürültü, ışıklandırma, oturma düzeni veya teknolojik cihazlar da dikkati etkileyebilir.
Bazen de çocuğunuzun sınıf ortamında kendini rahat hissetmemesi, öğretmenle olan iletişiminin zayıf olması ya da öğrenme güçlüğü gibi daha derin nedenler olabilir. Burada önemli olan, “Acaba arkasında ne var?” sorusunu sormaktır.

Evde Küçük Adımlarla Başlayın
Çocuğunuzun dikkatini güçlendirmek için her zaman büyük ve karmaşık yöntemlere gerek yok. Evde uygulayabileceğiniz basit ama etkili yöntemler var:
Parçalara bölün: Uzun ödevleri küçük adımlara ayırın. 40 dakikalık bir ödev yerine 15 dakikalık bölümler oluşturabilirsiniz.
Kısa molalar verin: Araştırmalar, kısa molaların öğrenmeyi kalıcı hale getirdiğini gösteriyor. Çocuğunuz 15 dakika çalıştıysa 5 dakika hareket etmesine izin verin. Örneğin, 5 dakika sıkınca ses çıkaran bir topla oynayabilir.
Dikkat oyunları oynayın: “Bir nesne seç ve onu ayrıntılarıyla tarif et” gibi basit oyunlar, zihinsel odaklanmayı geliştirir.
Bu küçük adımlar, çocuğunuzun derse katılımını artırırken kendine güvenini de destekler. Ayrıca, çocuğunuzun başarılı hissetmesi, motivasyonunu yükseltir ve dikkatini toplama isteğini güçlendirir.

Öğretmeniyle İşbirliği Yapın
Çocuğunuzun sınıftaki durumunu anlamanın en iyi yollarından biri öğretmeniyle açık bir iletişim kurmaktır. Bazen evde çok dikkatli görünen bir çocuk, sınıfta tamamen farklı davranabilir. Öğretmeniyle düzenli görüşerek; hangi derslerde daha çok zorlandığını, hangi yöntemlerle daha kolay öğrendiğini ve sosyal ilişkilerinin dikkatini nasıl etkilediğini öğrenebilirsiniz. Unutmayın, çocuğunuzun eğitim yolculuğunda öğretmeni en büyük yol arkadaşlarınızdan biridir. Onun gözünden gördükleriniz, evde uygulayabileceğiniz yöntemleri şekillendirmenize yardımcı olur.

Çocuğunuzun İlgi Alanlarını Kullanın
Çocuğunuz dersi dinlemekte zorlanıyorsa, dersleri ilgi alanlarıyla ilişkilendirmek çok işe yarar. Örneğin, matematikte toplama-çıkarma işlemleri yaparken çocuğunuzun sevdiği futbol takımının skorlarını kullanabilirsiniz. Veya tarih dersinde bir konuyu anlatırken onun sevdiği çizgi film karakterlerini işin içine katabilirsiniz. Araştırmalar, öğrencilerin ilgi duydukları konularla bağ kurduklarında öğrenmeye karşı motivasyonlarının arttığını gösteriyor. Yani dersleri çocuğunuzun dünyasına yakınlaştırmak, dikkati toparlamanın en etkili yollarından biridir.

Sabırlı Olun, Suçlamayın
Belki de en önemli nokta burası: Çocuğunuzu etiketlemekten, suçlamaktan ya da başkalarıyla kıyaslamaktan kaçının. “Dikkatini toplaman zorlaştığında birlikte çözüm bulabiliriz” diyerek yanında olduğunuzu hissettirin. Unutmayın, yetişkinler bile zaman zaman toplantılarda veya uzun konuşmalarda zihinsel kopukluklar yaşar. Çocuğunuzun yaşına ve gelişimsel özelliklerine göre bu durumun daha sık olması çok doğaldır.

Profesyonel Destek Ne Zaman Gerekir?
Eğer çocuğunuz sürekli olarak derslere odaklanamıyor, verilen yönergeleri takip etmekte zorlanıyor ve bu durum akademik başarısını ya da sosyal ilişkilerini ciddi şekilde etkiliyorsa, bir uzmandan destek almayı düşünebilirsiniz. Öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi durumların erken fark edilmesi, çocuğunuzun eğitim yolculuğunda büyük bir fark yaratır. Bu noktada özellikle bir çocuk psikiyatristiyle görüşmeniz, doğru tanı ve gerekli yönlendirmeler için oldukça önemlidir. Böylece hem sizin için hem de çocuğunuz için stres azaltılır ve eğitim yolculuğu daha sağlıklı ilerler.
Çocuğunuzun dersi dinlemekte zorlanması, sizin kötü bir ebeveyn olduğunuz anlamına gelmez. Bu süreç, sabırla ve doğru yöntemlerle aşılabilecek bir durumdur. Küçük adımlar atarak, öğretmenle işbirliği yaparak ve çocuğunuzun ilgi alanlarını öğrenmeye dahil ederek büyük farklar yaratabilirsiniz. Amaç çocuğunuzu “kusursuz” yapmak değil, onun öğrenme yolculuğunu daha keyifli ve verimli hâle getirmektir. Her çocuk farklıdır ve her birinin odaklanma yeteneği, öğrenme tarzı ve ilgi alanları farklıdır. Önemli olan, bu farklılıkları anlamak ve ona göre destek olmaktır.

Yazar: Uzm. Çocuk Gelişimci Deniz Kaplan
Kaynakça
Gathercole, S. E., & Alloway, T. P. (2008). Working Memory and Learning: A Practical Guide for Teachers.
Cepeda, N. J., Pashler, H., Vul, E., Wixted, J. T., & Rohrer, D. (2006). Distributed practice in verbal recall tasks: A review and quantitative synthesis. Psychological Bulletin, 132(3), 354–380.
Ainley, M., & Hidi, S. (2002). Interest and motivation in mathematics. Journal of Learning and Instruction, 12(4), 411–428.