Dünya Su Günü, her yıl 22 Mart'ta kutlanan uluslararası özel bir gündür. Bu özel gün, suyun yaşam kaynağı olduğunu vurgulamak, su kaynaklarının sürdürülebilirliğini sağlamak, suya erişimi artırmak ve su ile ilgili sorunlara dikkat çekmek amacıyla düzenlenmektedir. Su; insan sağlığı, tarım, sanayi ve ekosistemler için temel bir gereksinimdir. Ancak, küresel olarak su kaynaklarının kirlenmesi, azalması ve kötü kullanımı gibi sorunlar gün geçtikçe artmaktadır. Bu nedenle su günü, çocuğunla su sorunları hakkında konuşmak ve farkındalık oluşturmak için son derece önemli bir fırsattır.

Neden Çocuklarla Konuşmalı?

Çocuğun, toplumumuzun bir bireyi ve aynı yetişkinler gibi gezegenimizin koruyucusudur. Ona suyun önemi hakkında erken yaşta bilgi vermek, su tasarrufu ve sürdürülebilirlik konularında bilinçlendirmek, gelecekte su kaynaklarını daha etkin bir şekilde korumasına yardımcı olacaktır. Ayrıca, çocuğun içinde bulunduğu topluluklara su konusunda liderlik edebilir, bu nedenle onun farkındalığını artırmak kritik öneme sahiptir. 

Çocuklarla Su Sorunları Hakkında Konuşma Yöntemleri

Çocuğunun yaşına bağlı olarak gezegenimizin problemlerini ele alırken tutumunda değişiklikler yapabilirsin. İklim krizi hakkında çözüm önerileri sunmadan yapacağın sohbetler eko-anksiyete(eco-anxiety)’ye sebep olabilir. Özellikle ufak bir çocuğun varsa (3 - 8 yaş) su üzerine olan sohbetinizi daha çok “suyu sevdirmek” ve “sevdiğimiz şeyleri korumalıyız” perspektifinden ele alabilirsin. Korumak için neler yapabileceğinizi konuşabilir ve birazdan bahsedeceğim yöntemleri bu çerçevede düşünebilirsin. Çocuğun daha büyük yaşlarda (8 ve üzeri yaş) ise problemler üzerine konuştuktan sonra bireysel olarak onun yapabilecekleri, ailecek sizin yapabilecekleriniz, kurum ve kuruluşların neler yapabileceği gibi çeşitli çözüm pratiklerine değinmeyi hatırla lütfen. “Suyu açık bırakırsan büyüyünce içecek bir damla su bulamayacaksın sular bitiyor” cümlesi ve benzerleri yerine “Dişlerini fırçalarken suyu kapatarak 1 yılda 48 ton daha az su harcadığını biliyor muydun? Sence o sular nerelere gidiyordur?” cümlesi ve benzerlerini tercih edebilirsin. 

Oyunlar ve Aktiviteler

Çocuğunla birlikte hem suyu sevdirmek için hem de su sorunlarını ele almak için eğlenceli ve interaktif oyunlar düzenleyebilirsin. Örneğin, suyun döngüsünü anlatan bir oyun veya su tasarrufunu teşvik eden bir aktivite düzenleyebilirsin. Bir bulut resmi çizip üstüne su damlaları yapıştırabilir sonra da suyun toplandığı yerlerin fotoğraflarını evin çeşitli yerlerine asabilirsin. Bu fotoğrafların arkalarına ya da görünen kısımlarına su damlalarını saklayabilir ve çocuğundan su damlalarını bulmasını isteyebilirsin. Sonra topladığınız su damlalarını ısıtarak(saç kurutma makinesi ya da yine çizim(güneş) kullanabilirsin) tekrar buluta gelmesini canlandırıp tekrar tekrar saklayabilirsiniz. İnternetten destek alarak ya da hayal gücünü kullanarak bu aktiviteleri çeşitlendirebilirsin. Bu tür etkinlikler, çocukların su konusunda bilinçlenmesine ve öğrenmesine yardımcı olacaktır.

Hikayeler ve Masallar

Su ile ilgili hikaye kitapları okuyarak konuyu daha ilgi çekici hale getirebilirsin. Hikaye kitaplarının resimleri çocuğunun özellikle yaşı küçükse hayal dünyasını zenginleştirirken aynı zamanda su ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olmasını destekleyebilir. Hipokid olarak 22.03.2024 Cuma günü(Dünya Su Günü) gerçekleştireceğimiz ücretsiz atölyede su döngüsüne Küçük Yağmur Damlası kitabıyla giriş yapacağız. Sizi de aramızda görmek çok isteriz. Hem kitapçılarda bulabileceğin kitapları kullanabilir hem de kendi masalınızı birlikte oluşturabilirsiniz.

Deneyler ve Gözlemler

Basit su deneyleri yaparak çocuğuna suyun özelliklerini ve önemini anlatabilirsin. Örneğin, suyun buharlaşma sürecini gösteren bir deney yapabilir, suyun kirlenme sürecini anlatan bir gözlem gerçekleştirebilir ya da suyun özellikleri ile ilgili bir deneyim planlayabilirsin. Bu tür etkinlikler, çocuğunun suyla ilgili konuları daha somut bir şekilde anlamasını sağlayacaktır.

Doğa Yürüyüşleri ve Ziyaretler

Çocuğunla birlikte doğa yürüyüşleri yaparak su kaynaklarını keşfedebilir ve doğal yaşamın suya olan bağımlılığını gözlemleyebilirsiniz. Nehir kenarları, göller veya doğal su kaynakları gibi yerleri ziyaret ederek çocuğunun su ile olan ilişkisini güçlendirebilir ve suyun önemi hakkında bilgi verebilirsin.

Farkındalık Oluşturmanın Önemi

Çocuğunla yapacağın bu tür etkinlikler, onun suya dair farkındalığını artırmanın yanı sıra hem şu anda hem de gelecekte su kaynaklarını koruma konusunda daha duyarlı bir birey olmasını sağlar. Ayrıca, çocuğunun çevresi üzerinde de olumlu bir etkisi olabilir. Bu nedenle, Dünya Su Günü gibi özel günlerde çocuğunla birlikte su üzerine konuşmak ve farkındalık oluşturmak oldukça değerlidir. Unutmayalım ki, gezegenimize sahip çıkmak hepimizin sorumluluğudur.

Yazar:

Bilge Camuzcu (Boğaziçi Üniversitesi, Okul Öncesi Öğretmenliği Bölümü)