Çocuğun dili oyundur. Çocuk dünyayı oyunla keşfeder ve yaşadığı her anı oyuna çevirmekte hiç zorlanmaz. İnsanlarla da oyun üzerinden etkileşime geçer. Eğer bir çocuk sana usulca yanaşıp ‘saklambaç oynayalım mı’ diyorsa bu sana açık bir tekliftir. Oyun oynayalım mı demek aslında seninle iletişim kurmak istiyorum, sana güvenmek, seninle olan bağımı güçlendirmek istiyorum demektir. Çünkü çocuklarla oyun oynamak onların gizli hazinelerine girmek gibidir. Oyun sırasında seninle kurduğu bağ o kadar güçlüdür ki bu bağ sayesinde kurduğu cümlelerle ve hareketleriyle ‘işte ben buyum’ dercesine aradaki bütün duvarları yıkar. İşte ‘oyuncu/oyuncul ebeveynlik’ demek aslında tam olarak hayata oyun gözüyle bakmak demek. Tıpkı çocuklar gibi :) Peki oyuncu ebeveyn olmak neden önemli? Nasıl oyuncu ebeveyn olabilirsin? Bu konulara biraz daha yakından bakmaya hazırsan eğer haydi başlayalım.

Neden Oyuncu Ebeveynlik?

“Oyuncu Ebeveynlik, yakınlığı, karşılıklı güveni ve bağlantıyı güçlendirmek için çocuğun dünyasına, onun kurallarına tabi olarak girmenin bir yoludur. Oyun, bu dünyada keşfedebileceğiniz uçsuz bucaksız bir bakış açısı kazandırır.”

Oyuncu Ebeveynlik kitabının yazarı Lawrence Cohen, Oyuncu Ebeveynliği bu sözlerle ifade ediyor. Çocuğunu keşfetmek, onunla kaliteli vakit geçirmek, onu daha iyi tanımak ve güvenli bir bağ kurmak…. Eğer tüm bunların tek bir anahtarı var mı diye soracak olursan, ‘oyun’ risksiz ve kesin bir cevap olur diyebiliriz. Ebeveyn olma yolculuğunda oyun en iyi arkadaşın ve yardımcın aslında. Ama burada oyun derken sadece planlı, zamanı önceden belirlenen, kurallı ve öğretme amacı olan oyunlardan bahsetmiyoruz. Tabağındaki salatalıkları bir roket aracına benzetmek ve roketin tabaktan ateşlenerek kalkıp aya (yani çocuğunun ağzına) giden yolculuğunu canlandırmak da bir oyundur. Ya da ilk uyandığınızda kovalamaca oynamak, yakalanınca sarılmak, temas kurmak ve kahkaha atmak da bir oyundur. Günlük hayatta yaptığın birçok hareket oyuncu ebeveynlik davranışlarına giriyor aslında. Sadece bunu fark etmen ve çocuğunla kurduğun iletişimde oyunu merkeze alman evinizdeki enerjiyi arttıracağına emin olabilirsin :)

Oyuncu Ebeveyn Olmaya Hazır mısın?

Oyuncu ebeveynlik rollerine beraber göz atalım m, ne dersin? :)

Oyundan Zevk Almak

Oyun oynamak gerçekten zevkli bir iş. Oyun oynamanın ne yaşı var ne de cinsiyeti. Herkes kendi zevkine göre oyunlar bulup oynayabilir. Çocuklarla oynanan oyunlardan da zevk almak ve bunu çocuğa hissettirmek çok önemlidir. Çünkü eğer çocuğun oyundan zevk almadığını düşünürse oyunu bırakmak isteyebilir ve oyunla beraber kurduğunuz bağ zayıflayabilir. Ama bazen oyun oynamak çok zor bir hal alabiliyor. Bu konuda yalnız değilsin. Her ebeveynin oyundan zevk almadığı zamanlar oluyor. Bu zamanlarda ‘mış gibi yapmak’ yerine oyuna kendi dokunuşlarını ekleyebilir ve daha zevkli hale getirebilirsin. Ya da gerçekten o an oyun oynamak istemiyor olabilirsin. Çocuğuna ‘biraz ara verelim mi, sanırım benim bir kahve içmem gerekiyor. Sonrasında yeniden devam ederiz, bu küçük solucana ne olacak beraber bakarız’ gibi hem kendi ihtiyacını hem de oyuna devam etmek istediğini açıkça dile getirebilirsin.

Karşılıklılık

Oyun oynarken her iki tarafın da zevk alması önemli olduğu gibi karşılıklılık da önemlidir. Oyun anında aynı dili kullanmak, beraber karar vermek ve konuşarak oyunun gidişatına karar vermek… Bunların her biri ‘biz beraberiz’ hissini uyandırır ve oyun anında kurduğunuzu bağı güçlendirir. Ama bazen de hiç konuşmadan sadece bakışarak anlaşırsınız :) Önemli olan o anın ikinize ait olduğunu hissettirmek ve o andan zevk almak.

Merak

Hem kurallı hem de kuralsız oyunların temelinde merak yatar. Çocuklar iç dünyalarındaki merakı oyunlarına da yansıtarak heyecanla oynarlar. Eğer oyuncu ebeveyn olmak istersen sen de içindeki bu merakı ve heyecanı açığa vurmanda fayda var. Çocuğunun kurduğu dünyada heyecanla dolaşmak ve karşılaşacağın karakterleri merakla incelemek oyuncu ebeveyn olma yolunda atılan şahane adımlar olabilir, ne dersin? :)             

Spontanlık

Oyun yolculuğunda kemerlerini takmana gerek yok. Hareketlerinde özgürsün. Belki kafanı ileri geri sallayıp çocuğunun gözlerine bakabilirsin. Böylece onun seni yönlendirmesiyle kendini bir anda uçan arabada bulabilirsin. Ya da bir kolunu yukarı kaldırıp ‘ben şu an neredeyim’ diye sorduğunda ‘anne/baba paraşütle atlıyorsun şu an dikkatli ol’ cümlesini duymanla kendini gökyüzünde bulabilirsin. Bunların her biri spontane gelişir ve oyuncu ebeveyn rollerini açığa çıkarır.

Günlük hayatta da oyuncu ebeveynlik rollerini kullanıyorsun aslında. Oyuncu ebeveyn olmak için çocuğunla saatlerce oyun oynaman veya onun her oyununa dahil olman gerekmez elbette. Hayata oyun gözüyle bakman ve onunla yaşadığın anı daha eğlenceli hale getirmen oyuncu ebeveynliğin en önemli özelliklerinden biri. Oyuna sarıl, ona güven ve seni de en az çocuğun kadar heyecanlandırmasına izin ver. Tüm sır tam olarak bu :)

Çocuklarla kalın, çocuk kalın…

Yazar: Betül Polat

Anahtar kelimeler: oyuncu ebeveyn, oyuncu ebeveynlik, ebeveyn ve oyun, oyun ve çocuk, oyun ve merak, oyun ve zevk.

Kaynakça

Cohen, L. (2012). Playful Parenting: Ballantine Books.