Hipokid : Çocuğunuzun ilgi alanı, yaş grubu, tercih ettiğiniz lokasyon gibi kriterlere göre tam size uygun aktiviteleri keşfedeceğiniz harika bir platform.

El Sanatları ile Duygusal Regülasyon

Siz de bazen çocuğunuzun duygularını nasıl düzenleyeceğini bilemediği anlara tanıklık ediyor musunuz? Öfkesini nasıl yöneteceğini bilemediğinde ya da yoğun bir kaygı yaşadığında... Elinizden geleni yapsanız da bazı zamanlar işe yaramıyor gibi mi geliyor? Belki de ihtiyacınız olan şey, çocuğunuzun duygularını ifade etmesine alan tanıyacak yaratıcı bir yöntemdir. Bu yazımızda el sanatlarının nasıl duygusal regülasyon sağladığını gelin birlikte inceleyelim.

Duygusal Regülasyon Nedir?
Duygusal regülasyon, çocuğunuzun yaşadığı duyguları tanıyabilmesi, uygun yollarla ifade edebilmesi ve bu duyguları kontrol altında tutabilmesi sürecidir. Bu beceri bir anda gelişmez; zaman, tekrar ve rehberlikle desteklenmesi gerekir. İşte tam da bu noktada devreye el sanatları giriyor.

El Sanatları Neden Bu Kadar Etkili?
Bir düşünün… Çocuğunuz parmaklarını boyaya batırıyor, ritmik bir şekilde kâğıda dokunduruyor. Ya da yumuşacık bir kili elleriyle şekillendiriyor. Bunlar yalnızca "etkinlik" gibi görünse de aslında bir tür duygu boşaltımıdır. Yapılan araştırmalarda, el işiyle uğraşan çocukların dikkat sürelerinde artış, kaygı düzeylerinde ise azalma gözlemleniyor. Bunun nedeni oldukça basit: El sanatları, beynin duygusal merkezini yatıştıran bir "meşguliyet" sağlıyor. Bu sırada çocuklar, sözcüklerle ifade edemedikleri duygularını renklerle, dokularla ya da şekillerle dışa vurabiliyor. Peki, siz çocuğunuzun duygularını ifade etmesi için yeterli alan sunabiliyor musunuz?

Hangi El Sanatları Duygularla Bağlantı Kurar?
Her çocuğun mizacı farklıdır. Kimi çocuk çamurla oynamaktan keyif alırken, kimi renkli kağıtları katlamayı sever. Ancak bazı çalışmalar, belli tekniklerin özellikle duygusal regülasyon açısından daha faydalı olduğunu gösteriyor.
Örneğin, seramik ve kil çalışmaları, çocukların ellerini kullanarak bastırma, şekil verme gibi fiziksel hareketlerle duygularını dışa vurmalarına yardımcı olur. Kilin rahatlatıcı etkisi, özellikle öfke, kaygı gibi yoğun duyguların yumuşatılmasında destekleyici.
Sulu boya ile resim yapmak ise renklerin akışkanlığı sayesinde çocuğun iç dünyasını özgürce yansıtmasına olanak tanıyor. Yapılan bir araştırmada, sulu boya gibi yapısı net olmayan malzemelerle çalışan çocukların duygusal ifadesinin daha zengin olduğu görülmüştür.
Kağıt katlama (origami) gibi yapısal ve düzenli çalışmalar, özellikle içsel kontrolü yüksek çocuklar için sakinleştirici olabilir. Bu tür etkinlikler sabır, dikkat ve tekrar gerektirir; böylece çocuk, zihinsel olarak odaklanma fırsatı bulur.
Dokuma, ipe boncuk dizme gibi el sanatları da duygusal regülasyon açısından etkilidir. Tekrarlayan hareketler, tıpkı nefes egzersizleri gibi bir düzen sağlar ve çocuk için rahatlatıcı bir rutin oluşturur.
El sanatlarının çocuk gelişiminde sadece motor beceriler için değil, aynı zamanda duygusal denge için de ne kadar önemli olduğunu unutmayın. Her çocuğun ihtiyacına göre uygun olanı bulmak ve bu alanı onun için destekleyici bir deneyime dönüştürmek mümkündür.
Doğadan topladığı malzemelerle kolaj çalışmaları: Yapraklar, taşlar, kuru çiçekler… Bu malzemeleri kullanarak yaptığı kolajlar, çocuğunuzun hem yaratıcılığını hem de doğayla bağını güçlendirir. Aynı zamanda sabır becerisini geliştirir.
El Sanatları Sadece Üretmek Değildir
Birçok ebeveyn, el işi dendiğinde ortaya çıkan ürünün kalitesine ya da estetiğine odaklanır. Oysa burada önemli olan "nasıl yaptığı" ve "kendini nasıl hissettiğidir." Bu yüzden çocuğunuzun bir resmi yarım kalmışsa, bir figür bozulmuşsa endişe etmeyin. Ona “çok güzel olmuş” demek yerine şöyle sorular yöneltebilirsiniz:
Bu çalışmayı yaparken neler hissettin?
En çok hangi kısmı hoşuna gitti?
Bu renkleri neden seçtin?
Bu tür sorular, çocuğunuzun iç dünyasına ayna tutmanıza yardımcı olur.
Bazı Günler Zordur, Sanat Kolaylaştırır
Elbette her gün aynı şekilde geçmez. Bazen çocuğunuz sinirli olur, bazen siz yorgun. Ancak tam da bu zorlu günlerde, birlikte pastel boyaları çıkarıp sadece karalamak bile bir çeşit regülasyon olabilir. Birlikte oluşturduğunuz bu küçük sanat anları, aslında çocuğunuzun sinir sistemine “güvendesin” mesajı verir. Araştırmalara göre, güvenli bağlanma ve ortak dikkat geliştiren sanat etkinlikleri, çocuğunuzun duygusal dayanıklılığını artırır. Belki haftada bir gününüzü "sanat günü" ilan edebilirsiniz. Belki de akşamları 20 dakikalık “serbest üretim” saatleri düzenleyebilirsiniz. Önemli olan süreklilik ve birlikte geçirilen kaliteli zaman. Sanatla çocuğunuzun dünyasına bir pencere açmak ister misiniz? Belki bu pencere, daha önce hiç fark etmediğiniz duygulara açılacak…
Peki bu yaratıcı yolculuğa nereden başlayacağınızı bilmiyor musunuz? Hiç endişelenmeyin! Hipokid’de, çocuğunuzun duygularını sanat yoluyla ifade edebileceği, kendini güvende hissedeceği ve üretirken rahatlayacağı birçok el sanatı aktivitesi sizi bekliyor.
Kil şekillendirme, seramik boyama, cam atölyesi, anne- çocuk punch atölyesi ve daha fazlası… Bu aktiviteler sayesinde çocuğunuz yalnızca el becerilerini değil, duygusal farkındalığını da geliştiriyor. Aktiviteler hakkında detaylı bilgi ve kayıt için buraya tıklayın!

Yazar: Uzm. Çocuk Gelişimci Deniz Kaplan

Kaynakça:
Bell, M. A., & Wolfe, C. D. (2016). Emotion regulation and the development of executive functioning in early childhood.
Malchiodi, C. A. (2020). Trauma and Expressive Arts Therapy: Brain, Body, and Imagination in the Healing Process.
Acar, İ. H. (2019). Erken çocukluk döneminde duygusal düzenleme: Tanımı, gelişimi ve destekleyici ebeveyn davranışları. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi
Aydoğdu, F., & Sapsağlam, Ö. (2020). Okul öncesi dönemde sanat etkinliklerinin çocukların sosyal-duygusal gelişimi üzerindeki etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi