Zengin STEM dünyası gün geçtikçe çocukları büyülüyor ve kafalarındaki binlerce soruya hem cevap oluyor hem de yeni sorular yaratmalarını sağlıyor. Çoğu ebeveyn STEM eğitiminin ne kadar önemli olduğunun farkında. Bu sebeple ebeveynler çocuklarını desteklemek için STEM kurslarına kayıtı oluşturuyorlar veya ilgileri doğrultusunda STEM projelerine katılmaları için çocuklarını yönlendiriyorlar. Aslında STEM hayatımızın çok içinde, fakat biz bunu fark edemiyoruz. Bu yüzden günlük hayatta STEM nasıl kullanılıyor ve kullanılabilir birlikte keşfedelim.

Alışveriş

Alışverişe çocukla gitmek zorlayıcı bir deneyim olabilir. İlgi çekici yüzlerce ürünün bulunduğu bir yerde, ki bunların arasında eminim çocuğunun en sevdiği atıştırmalıklar da vardır, çocuğun yetişkinlerin deyimiyle biraz şımarıp kendini kaybetmesi sık yaşanıyor olabilir. Hem bu durumu çözecek hem de STEM’i entegre edebileceğin bir alışveriş deneyimine hazır ol.

Alışveriş Listesi

Alışverişe gitmeden önce alışveriş listesini çocuğunla hazırlamaya özen göster. Dahil edilmek çocuğunun bu süreci benimsemesine ve özveriyle çalışmasına yardımcı olur. Alışveriş yapacağın yerde daha odaklı ve iş birlikçi bir çocukla daha keyifli bir alışveriş süreci geçirebilirsin. Alışveriş listesi hazırlama sürecini çocuğunun yaşına uygun şekilde yönetebilirsin. Mesela çocuğun hangi üründen ne kadar alınacağını yazma görevi ya da makarnanın bitip bitmediğini kontrol etme görevini üstlenebilir. Örneğin “Bilge, dolabı açıp kontrol eder misin? Marulumuz kalmış mı? Akşam salata yaparken marula ihtiyacım olacak.” tarzı cümleler sayesinde çocuğun yeni malzemeler öğrenebilir ve bu malzemelerin kullanım alanlarını öğrenebilir. Alışveriş listesini yaşa bağlı olarak detaylandırabilirsin. (Elma yerine 600 gr elma ve 1 paket makarna yerine 1 paket burgu makarna vb.) Alışverişte harcayacağınız paranın miktarını da belirleyip altına yazabilirsiniz. Eksik ve alınması gerekenler listesindeki her şeyi aldıktan sonra hala paranız kalmış olursa diye listeye çocuğunun ve senin istediklerinden oluşan opsiyonel birkaç madde eklemeyi unutma. Belki ilk birkaç alışveriş için bütçeyi biraz fazla tutup opsiyonel maddelerden de alışveriş arabanıza ekleyebilirsiniz.

Alışveriş Süreci

Odaklanmış ve iş birliği içindeki çocuğunla markette tek tek ürünleri bulabilirsin. Bu noktada görev dağılımı yapabilirsiniz. Çocuğun yaşına bağlı olarak alışveriş arabasından sorumlu kişi, listedekileri bulan ve uygun ölçüde alan kişi, listeden alınan ürünlerin üstünü çizen kişi, fiyat karşılaştırması ve total fiyatı hesaplayan kişi, ürünleri arabaya yerleştiren kişi gibi birçok rol üstlenebilir. Ek olarak belki ürün etiketlerine ve son kullanma tarihlerine de dikkat ederek alışveriş yaparak bu bilinci de çocuğuna kazandırmış olursun. Tartılarak alınan ürünlerde az-çok kavramlarını ufak çocuğunla pratik edebilirsin. Daha büyük çocuğun var ise tartıyı kullanarak ekleme çıkartma yöntemiyle uygun kilodaki ürünü bulma yolunu deneyebilirsin. Alışveriş arabasına ürün yerleştirme kısmında göz önünde bulundurulması gerekenleri konuşup optimum şekilde nasıl yerleştirebileceğinizi tartışabilirsiniz (sert ve dayanıklı ürünler alta, sebzeler üstlere gibi). Çocuğuna, “Şişeleri kırılmayacak ve yuvarlanmayacak şekilde nasıl yerleştirebiliriz?”, “Domatesi 1 değil 3 kilo alırsak bütçemizi aşar mıyız?”, “Son kullanma tarihine kaç ay var?”, “Sence bu kadar ürün için kaç poşete ihtiyacımız olacak?” gibi sorular yöneltebilirsin. Çocuğuna verdiğin bu yapıcı sorumluluklar sayesinde ikiniz için de keyifli bir alışveriş süreci geçirebilirsiniz.

Yemek Yapmak

Alışverişi yaptınız, eve geldiniz, ürünleri yerlerine ve kullanım sıklığınıza göre uygun yerlere yerleştirdiniz. Sırada bu malzemelerle yemek yapma görevi var. Göz kararı yemek yapmak yaygın bir yaklaşım olsa da bu noktada bu yaklaşımdan biraz uzaklaşman gerekebilir, bunun yerine tam ölçü veren tariflere yönelebilirsin (aldığı kadar un yerine 3 su bardağı un yazanlar gibi).

Yemeği Hazırlama Süreci

Tarifte yazan malzemeleri yerlerinden bulmak, doğru oranda ölçerek hazırlamak, uygun pişirme kaplarını seçmek ve malzemeleri karıştırmak gibi görevleri üstlenebileceğiniz bir ön hazırlık süreci sizi bekliyor. Çocuğun malzemeleri sıralarına göre karıştırmak ve yaşına bağlı olarak kesici aletleri güvenli şekilde kullanmayı pratik edebilir. Çocuğuna, yemek yapma sürecinde; “Kıvamı biraz katı oldu ne yapıp yumuşatabiliriz?”, “Hamur dinlendikten sonra nasıl olacak?”, “Yemek saatine yetiştirmek için nasıl bir plan izlemeliyiz?” gibi sorular yöneltebilirsin. Yiyeceklerin dokularının donukken, ısıtılmışken ve diğer yiyeceklerle karıştırıldığında nasıl değiştiğini gözlemleyip bunun üzerine konuşabilirsiniz. Çeşitli yiyeceklerin hissiyatları üzerine gözlem yapıp not alabilirsiniz. Yemek hazırlama sürecine dahil olan çocuğunun yemek seçme alışkanlığı varsa bu konuda azalmalar ve değişik tatları deneme isteği gözlemleyebilirsin.

Günlük hayatta yaptığın aktivitelere farklı bir gözle bakıp çocuğunu bu süreçlere yapıcı bir şekilde dahil ederek onu birçok yönden destekleyebilir ve güzel alışkanlıklar kazanmasına yardımcı olabilirsin. Keyifli alışverişler! Ve elbette afiyet olsun.

Yazar:
Bilge Camuzcu (Boğaziçi Üniversitesi, Okul Öncesi Öğretmenliği Bölümü)